,,UPAMIĘTNIJMY WYJĄTKOWYCH MIESZKAŃCÓW NASZEGO MIASTA''

INWESTYCYJNY - od 30 000 do 700 000 zł brutto

Jelenia Góra - Cieplice Plac Kombatantów i Plac Piastowski

nr 22/3 obręb 0005- Cieplice i działka nr 7/3 obręb 0005- Cieplice

W przestrzeni publicznej Jeleniej Góry wciąż brakuje miejsc upamiętniających wyjątkowych mieszkańców naszego miasta . Niniejszy projekt ma na celu rozpoczęcie cyklu powstawania takich miejsc w formie przyjaznej i ogólnie dostępnej dla mieszkańców i turystów. Ma na celu przypominanie osób, ich wartości, zasług i historii z nimi związanych. Często są to historie ponadlokalne a nawet znane w świecie. Projekt składa się z dwóch części i zakłada wykonanie dwóch posągów , dwóch różnych osób, w dwóch różnych lokalizacjach. W obu przypadkach posągi te mieszczą się w definicji Obiektu małej architektury – niewielki posąg w rozumieniu art. 3 pkt 4 Ustawy Prawo Budowlane co nie wymaga uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę. Pierwszymi osobami, które wnioskodawca chce uhonorować są dwaj wyjątkowi mieszkańcy Cieplic , o których pamięć jest warta pielęgnowania : kpt. Anatol Tarnowiecki i Pan Antoni Mazurkiewicz Anatol Tarnowiecki ( ur. 21.07.1907r ),przedwojenny absolwent Szkoły Piechoty w Bydgoszczy, w stopniu podporucznika, którą to szkołę skończył z wyróżnieniem jako najlepszy na roku, służył początkowo w 6. Pułku Piechoty Legionów im. Józefa Piłsudskiego w Wilnie i tam wraz z rodziną zamieszkał. We wrześniu 1939 r., dostał się w ręce Rosjan a następnie trafił do formowanej przez gen. Władysława Andersa, Armii Polskiej, z którą przeszedł cały szlak bojowy. Uczestnik bitwy pod Monte Cassino, walk na Pogórzu Apenińskim. Za udział w walkach został uhonorowany Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Monte Cassino, Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Zasługi z Mieczami. W czasie przygotowywania koncepcji przez wnioskodawcę , okazało się że równocześnie pomysł upamiętnienia tej historii opracowywał już Pan płk. Edward Basałygo związany z jeleniogórskim środowiskiem wojskowym. Obydwie koncepcje praktycznie pokrywały się w całości. Miejsce upamiętnienia Plac Kombatantów , w pobliżu II LO im. C.K. Norwida, w którym Anatol Tarnowiecki był nauczycielem. Forma: Postać z brązu kapitana Anatola Tarnowieckiego w mundurze oraz małego niedźwiadka. Ten niezwykły zbieg okoliczności dowodzi, że pamięć tej historii trwa zarówno w środowisku żołnierzy jak i cywili, którzy wykazują chęć jej utrwalenia właśnie w takiej formie. CZĘŚĆ B : ANTONI MAZURKIEWICZ - zawsze uśmiechnięty konduktor Drugą osobą jest nasz lokalny bohater. Człowiek, na wspomnienie którego, u każdego kto pamięta tego najweselszego konduktora w mieście , pojawia się uśmiech na twarzy. :) Cztery lata temu, w mediach społecznościowych padła propozycja upamiętnienia Antoniego Mazurkiewicza, odzew mieszkańców był bardzo liczny i pozytywny ale nikt nie zadziałał. Projekt ma na celu zachowanie pamięci nie tylko o Antonim Mazurkiewiczu ale i o historii tramwajów jeleniogórskich. Dlatego proponowane jest wykonanie z mosiądzu posągu składającego się z postaci Antoniego Mazurkiewicza w stroju służbowym, stojącym przy elementach związanych z tramwajami. ( ławeczka z wnętrza tramwaju i słupek tramwajowy ) Lokalizacja Plac Piastowski vis a vis budynku nr 22 w miejscu dawnego przystanku i tzw mijanki. Antoni Mazurkiewicz całe swoje powojenne życie związał z jeleniogórskimi tramwajami a po ich likwidacji z autobusami MPK, w których pracował jako konduktor do emerytury. Pracę tę i spotkania z ludźmi kochał tak bardzo, że będąc na emeryturze nadal ubierał swój mundur i do 2000 roku umilał czas pasażerom autobusów Dla pasażerów komunikacji miejskiej był symbolem serdeczności. W 1990 roku mieszkańcy zgłosili ulubionego konduktora do plebiscytu Nowin Jeleniogórskich na Człowieka Roku a następnie głosując przyznali ten tytuł. Antoni Mazurkiewicz wygrał plebiscyt dużą przewagą głosów. Antoni Mazurkiewicz był uhonorowany nie tylko przez mieszkańców . Został odznaczony między innymi Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasług, Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, Medalem Honorowym Zasłużony dla Miasta Jelenia Góra oraz Odznaką "Zasłużony Pracownik MZK". Mieszkał wraz ze swoją rodziną w Cieplicach . Zmarł 25 września 2002 roku i zgodnie z życzeniem został pochowany z mundurem i czapką, które były jego znakiem rozpoznawczym. Grób znajduje się na cmentarzu przy ulicy Jagiellońskiej w Cieplicach. Obie wyżej przybliżone w skrócie osoby , reprezentują dwie różne historie . Obaj Panowie przeżyli traumatyczne lata wojny zarówno w walkach jak i obozach jenieckich , obaj po wojnie zdecydowali się zamieszkać w Cieplicach i tu zostali pochowani. Każdy z nich zasługuje na upamiętnienie w naszym mieście.

CZĘŚĆ A : KAPITAN ANATOL TARNOWIECKI I KAPRAL MIŚ WOJTEK 1. Dlaczego w Jeleniej Górze powinniśmy upamiętnić kapitana Anatola Tarnowieckiego i kaprala Misia Wojtka ? W Polsce i na świecie jest kilkanaście pomników misia Wojtka, - niedźwiadka, który towarzyszył żołnierzom w walce podczas II wojny światowej. Przy każdym z tych pomników jest przedstawiana historia nie tylko samego niedźwiadka, ale także historia polskich żołnierzy i historia Polski. Przez 80 lat od zakończenia II wojny światowej, ta sławna na świecie historia niedźwiadka nie doczekała się upamiętnienia w Jeleniej Górze, a to w naszym właśnie mieście, po II wojnie światowej żył, pracował i jest pochowany kpt. Anatol Tarnowiecki, żołnierz 2 Korpusu, który zakupił niedźwiadka od perskiego chłopca. Grób Pana Anatola Tarnowieckiego znajduje się na cmentarzu przy ulicy Jagiellońskiej w Cieplicach . Kpt. Anatol Tarnowiecki - Życiorys Urodzony 21.12.1907 w m. Wojska, pow. Brześć n/Bugiem w rodzinie nauczyciela. Służbę czynną rozpoczął w 82 pp w Brześciu n/Bugiem (1928 – 1930) ; był zawodowym podoficerem – (1930 –1935); Służył w Szkole Podchorążych w Bydgoszczy 1935 – 1938; był oficerem 6 Pułku Piechoty Legionów/Wilno 1938 – 1939; trafił do obozu internowanych 1939 – 1941; 15 pp w ZSRR ( w armii Andersa) od - 1941 – 1942; Od 1942 do końca wojny był dowódcą 3 komp. 6 batalionu Strzelców Karpackich. Ranny. Brał udział w bitwie o Monte Cassino i w akcji w rejonie Casa de Gatti. Odznaczenia: - Virtuti Militari – krzyż srebrny, Krzyż Walecznych, Krzyż Monte Cassino, Medal Wojska, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Medal za Wojnę Obronną 1939, Gwiazda za wojnę 1939 – 1945 (bryt.), Gwiazda Italii (bryt.) Okres powojenny: Powrócił do Polski w 1949 r. Pracował początkowo jako nauczyciel w Szkole Ogólnokształcącej Stopnia Licealnego Polskiego Związku Zachodniego w Jagniątkowie, następnie w Liceum Ogólnokształcącym w Cieplicach Śl. Zdroju, jako nauczyciel języka rosyjskiego i angielskiego , oraz w Powiatowym Przedsiębiorstwie Remontowo- Budowlanym w Cieplicach. Zmarł 21.08.1991 – pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Cieplicach. W 2024 r. Związek Żołnierzy WP oznaczył jego grób porcelanką ŻOŁNIERZ MONTE CASSINO. 2. Historia misia Wojtka. Wiosną 1942 roku Armia Andersa opuściła Związek Radziecki i wraz z tysiącami polskich cywilów deportowanych do ZSRR po sowieckiej inwazji na wschodnią Polskę w 1939 roku, udała się do Iranu. Na stacji kolejowej w Hamadan polscy żołnierze spotkali młodego Irańczyka, który niósł małego niedźwiedzia, osieroconego przez matkę prawdopodobnie zastrzeloną przez kłusowników. Sam chłopiec przyznał, że zamierzał sprzedać niedźwiadka za żywność lub do cyrku. Pośród cywilnych uchodźców była młoda dziewczyna, osiemnastoletnia Irena (Inka) Bokiewicz, krewna generała Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego, która zachwyciła się małym niedźwiadkiem. Namówiła porucznika Anatola Tarnowieckiego, by kupił go dla niej. Tak się też stało i kolejne trzy miesiące niedźwiadek spędził pod opieką dziewczyny w obozie dla uchodźców pod Teheranem. W sierpniu tego roku niedźwiadek został podarowany 2. Kompanii Transportowej, która później przekształciła się w 22 Kompanię Zaopatrzenia Artylerii. Opiekunem małego misia został kapral Piotr Prendysz. Żołnierze nadali mu imię Wojtek. Jest to imię dwuczłonowe; składa się z członu "woj", oznaczającego "wojownika" oraz słowa "ciech", wywodzącego się od "cieszy", oznaczającego radość. Zwierzak z miejsca skradł serca nowych właścicieli. Miś szybko rósł i dziewczyna nie dawała rady nad nim panować. Szef sztabu 2. Korpusu Polskiego gen. Boruta-Spiechowicz przekazał niedźwiadka do 2. Kompanii Transportowej (przemianowanej w 1943 roku na 22. Kompanię Zaopatrywania Artylerii). Ta kompania przyjęła niedźwiadka jako swój znak. Nowemu rekrutowi przysługiwał mundur, hełm, menażka, płaszcz przeciwdeszczowy oraz kalosze. Wkrótce też jego jadłospis powiększył się o racje żołnierskie. Wojtek uwielbiał miód oraz… piwo. Wraz z tą kompanią brał udział w walkach o Monte Cassino. Był atrakcją dla żołnierzy, stał się maskotką dla wszystkich stacjonujących w pobliżu jednostek. Po II wojnie światowej Niedźwiadek Wojtek , niezwykły towarzysz walk , został awansowany do stopnia kaprala i wraz z żołnierzami 2 Korpusu został przetransportowany do Glasgow w Szkocji. Tam czworonożny kapral stał się ulubieńcem okolicznej ludności. Beztroskie dni wśród samych swoich zakończyły się dla Wojtka 15 listopada 1947 roku, kiedy po demobilizacji oddziału trafił do edynburskiego ZOO. Podejmowano próby sprowadzenia Wojtka do Polski, do ogrodu zoologicznego w Oliwie, ale działania te spełzły na niczym. Stan zdrowia Wojtka nie był najlepszy, a także nie było woli politycznej. W ogrodzie zoologicznym w Edynburgu Wojtek spędził szesnaście lat, zmarł 2 grudnia 1963 roku, w wieku 22 lat. O śmierci Wojtka poinformowały brytyjskie stacje radiowe. 3. Uzasadnienie symboliczne dla inicjatywy upamiętnienia Anatola Tarnowieckiego i misia Wojtka: Upamiętnienie tej historii będzie miało znaczenie symboliczne, które czyni je wyjątkowym wśród miejsc upamiętniających wydarzenia historyczne. Dzięki wyjątkowej historii, miś Wojtek jest symbolem wartości, które są niezbędne do lepszego, bardziej zjednoczonego i sprawiedliwego świata. Miś Wojtek, bohater 2 Korpusu Polskiego, symbolizuje walkę, a także stosunki między człowiekiem a zwierzęciem, które narodziło się i żyło w dramatycznych sytuacjach. Jego historia uosabia solidarność i poświęcenie, będzie nośnikiem idei polskiego żołnierza walczącego na obczyźnie. Wojtek stał się symbolem przyjaźni, która przekroczyła bariery językowe, kulturowe i gatunkowe. Symbolika misia Wojtka uzupełnia także szerokie wartości humanitarne. Jest symbolem uniwersalnych wartości takich jak pokój, jedność i braterstwo, które są niezbędne do lepszego świata. Wojtek, jako niedźwiedź-żołnierz, przypomina, że w czasie wojny, człowieczeństwo może objawić się w najróżniejszych formach. Wojtek przypomina, że nawet w trudnych czasach warto pamiętać o człowieczeństwie. 4. Miejscowości z pomnikami misia Wojtka Pomniki w Polsce ŻAGAŃ – Pierwszy pomnik niedźwiedzia Wojtka w Polsce. Rzeźbę odsłonięto 7 czerwca 2013r. SZYMBARK – Odsłonięty 17 września 2013 r. KRAKÓW – Odsłoniety18 maja 2014 r. WARSZAWA – Odsłonięty 30 maja 2017 r. POZNAŃ – Odsłonięty 30.09.2018 r. SZCZECIN – Odsłonięty 23 maja 2019 r. SOPOT – Odsłonięty1 września 2019 r. GRYFINO – Trwa akcja ,,Cegiełka, – zbiórka pieniędzy na nowy pomnik. Pomniki za granicą: LONDYN – Anglia - Pierwszy pomnik misia Wojtka PENHROS – Anglia – Odsłonięty w 2004 r. GRIMSBY – Anglia. Odsłonięty 28. listopada 2011 r. IMOLA – Włochy - Odsłonięty 19 kwietnia 2015 r. EDYNBURG – Szkocja. Odsłonięty 7 listopada 2015 r. DUNS – Szkocja - Odsłonięty 24 kwietnia 2016 r. CASSINO – Włochy - Odsłonięty 15 maja 2019 r. 5. Uzasadnienie społeczne o patriotyczne dla realizacji inicjatywy Jelenia Góra ma bogatą historię, która w większości przedstawia okres panowania niemieckiego. Mamy też bogatą historię powojenną związaną z wojskiem, która może zostać wzbogacona przez upamiętnienie zasłużonego żołnierza jakim był kpt. Anatol Tarnowiecki oraz kpr. Miś Wojtek, którego postać niewątpliwie przyciągnie uwagę turystów i mieszkańców. Miejsce to upamiętni wyjątkową historię, która stanowiłaby ważny element kształtowania się narodowej tożsamości, przypominający o wartościach, które pochodzą z pokolenia i budują wspólnotę. Upamiętnienie misia Wojtka będzie nie tylko niezwykłym wydarzeniem, będzie przypominało o także o bohaterstwie polskich żołnierzy walczących w II wojnie światowej. Postać misia Wojtka łączy w sobie historię polskiego patriotyzmu, który przyciąga uwagę nie tylko starszego pokolenia ale i młodych ludzi a przede wszystkim dzieci. Jego historia staje się sposobem na przedstawienie wartości patriotycznych dla współczesnego pokolenia, łatwiej wyjaśnić złożoność historii przez pryzmat opowieści o misiu. Patriotyzm to także pamięć o tych, którzy walczyli o wolność i niepodległość Polski. Miś Wojtek stał się symbolem tej walki, przypominał o poświęceniu i determinacji Polaków, którzy nie zważali na trudności, zawsze podążali do odzyskania wolności Przede wszystkim, miejsce to będzie symbolem odwagi, przyjaźni i współpracy. Miś Wojtek, jako wyjątkowy bohater wojenny, uosabia cechy, które są istotne dla każdej społeczności: lojalność, solidarność oraz symbol hartu ducha i wytrwałości. Z jego historii wynika, że nawet w najgorszych momentach ludzie mogą znaleźć wsparcie i motywację do działania. Miś Wojtek, postać znana na całym świecie, może stać się pretekstem do rozmów o relacjach międzykulturowych i współpracy międzynarodowej. Jego historia łączy różne narodowości i kultury, może być przykładem wspólnego walki o wolność i pokój, co jest szczególnie ważne w kontekście obecnych wydarzeń w Europie. Jednocześnie miejsce to spełni rolę ciekawego obiektu turystycznego, promocji kultury, edukacji turystycznej oraz będzie promował symbole wartości współczesnego świata. Może być wykorzystywany w edukacji dzieci i młodzieży, skłaniać do rozmów o wartościach, takich jak odwaga, poświęcenie, wytrwałość i współpraca. Opowieść o Wojtku to także lekcja humanitaryzmu. Posąg misia Wojtka może symbolizować pamięć o wszystkich zwierzętach, które w różnych konfliktach zbrojnych służyły i służą człowiekowi. Jest to szczególnie ważne w czasach, gdy pojawia się świadomość społeczna na temat relacji człowiek i zwierzęta w aspekcie współczesnych planów wojny biologicznej. Proponowana forma – Obiekt małej architektury – niewielki posąg w rozumieniu art. 3 pkt 4 Ustawy Prawo Budowlane . Postać kapitana Anatola Tarnowieckiego w rozmiarach 1:1 stojąca obok niedźwiadka stojącego na czterech łapach , w wielkości mogącej umożliwić dzieciom sfotografowanie się na grzbiecie niedźwiadka . Całość wykonana z brązu. Obok tablica informująca o osobie kpt. Anatola Tarnowieckiego i historii związanej z niedźwiadkiem. Wzorcem do koncepcji będzie jedna z zachowanych fotografii . Proponowana lokalizacja – u zbiegu ul Gimnazjalnej i Placu Kombatantów w Cieplicach. Działka nr ewidencyjny : 22/3 z obrębu 005 Cieplice Obszar wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1813/509 (układ urbanistyczny dawnej miejscowości Cieplice) – posadowienie tej formy posągu wymaga uzgodnienia z konserwatorem zabytków . Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę . Dlaczego to miejsce ? – Cieplice – bo w tym miejscu mieszkał i pracował kpt Anatol Tarnowiecki – Plac Kombatantów – bo kpt. Tarnowiecki oraz miś Wojtek byli kombatantami 2 Korpusu; – W pobliżu jest II Liceum Ogólnokształcące, w którym kpt. Anatol Tarnowiecki był nauczycielem; – Postać misia Wojtka jako obiekt turystyczny z ciekawą historią będzie w tym miejscu dostępna dla uczniów II LO im.C.K. Norwida, mieszkańców i dużej ilości kuracjuszy oraz turystów; CZĘŚĆ B Antoni Mazurkiewicz – zawsze uśmiechnięty kontroler biletów Mieszkańcy naszego miasta, którzy do lat 90tych korzystali z komunikacji miejskiej, pamiętają zawsze uśmiechniętego kontrolera biletów – Antoniego Mazurkiewicza . Kiedy ponad 4 lata temu w mediach społecznościowych jeden z mieszkańców znający historię jeleniogórskich tramwajów zaproponował upamiętnienie osoby Antoniego Mazurkiewicza , pod postem posypały się dziesiątki pozytywnych komentarzy . Komentujący wspominali z sentymentem sytuacje, w których oni sami lub inni pasażerowie zostali przyłapani na jeździe bez biletu . Pozytywna energia, którą zawsze roztaczał uśmiechnięty kontroler biletów towarzyszy do dziś wspomnieniom Jego osoby. Przez ponad cztery lata od pierwszego posta nie podjęto jednak żadnej inicjatywy i dlatego nadszedł czas aby ten błąd naprawić . Antoni Mazurkiewicz urodził się 05 lipca 1916 w miejscowości Cierpisz, podczas II wojny światowej był podoficerem Wojska Polskiego . Dostał się do niewoli i prawie całą wojnę spędził w obozie jenieckim. W maju 1945 roku przyjechał na Dolny Śląsk, zamieszkał w Cieplicach Śląskich Zdroju i niezwłocznie rozpoczął pracę w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym ( MPK) jako konduktor a następnie jako motorniczy tramwajów. Po likwidacji tramwajów w 1969 roku , Antoni Mazurkiewicz powrócił do sprawdzania biletów w autobusach MZK i robił to do 2000 roku będąc już na emeryturze. W 1990 roku mieszkańcy zgłosili ulubionego konduktora do plebiscytu Nowin Jeleniogórskich na Człowieka Roku a następnie głosując przyznali ten tytuł. Antoni Mazurkiewicz wygrał plebiscyt dużą przewagą głosów. Antoni Mazurkiewicz był uhonorowany nie tylko przez mieszkańców . Został odznaczony między innymi Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski, Złoty krzyżem Zasługi Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem 40-lecia PRL, Medalem Honorowym Zasłużony dla Miasta Jelenia Góra oraz Odznaką "Zasłużony Pracownik MZK". Zmarł 25 września 2002 roku i zgodnie z życzeniem został pochowany z mundurem i czapką, które były jego znakiem rozpoznawczym. Grób znajduje się na cmentarzu przy ulicy Jagiellońskiej w Cieplicach. Do dzisiejszego dnia jest z uśmiechem wspominany przez mieszkańców miasta a krążące o jego pracy anegdoty nie mają końca . Upamiętnienie osoby Pana Antoniego Mazurkiewicza upamiętni zarazem ciekawą i długą historię jeleniogórskich tramwajów. Proponowana forma – Obiekt małej architektury – niewielki posąg w rozumieniu art. 3 pkt 4 Ustawy Prawo Budowlane . Projekt zakłada wykonanie z brązu, posągu sylwetki Antoniego Mazurkiewicza stojącego przy tramwajowym ławeczce wzorowanej na siedzeniu tramwajowym i słupku przystankowym z tabliczką na której będzie notka biograficzna i kod QR (w zał. wstępna koncepcja autorstwa Marcina Znamienkiewicza ). LOKALIZACJA: Plac Piastowski vis a vis budynku nr 22 , działka ewidencyjna nr 7/3 obręb 005 Cieplice w miejscu gdzie do roku 1969 znajdował się przystanek tramwajowy i tzw. mijanka . Na słupku tramwajowym w formie rozkładu jazdy będzie znajdowała się notka biograficzna z kodem QR Obszar wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1813/509 ( układ urbanistyczny dawnej miejscowości Cieplice) – posadowienie posągu wymaga uzgodnienia z konserwatorem zabytków . Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę . Więcej informacji : https://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/publication/18856/edition/17824/content https://jbc.jelenia-gora.pl/Content/40571/mazurkiewicz.html