Sołtysia Góra – nowe ścieżki, nowe spojrzenie

INWESTYCYJNY - od 30 000 do 700 000 zł brutto

Sołtysia Góra

026101_1.0011.AR_1.23/1

Projekt zakłada kompleksowe zagospodarowanie Sołtysiej Góry w Cieplicach – rewitalizację dawnych ścieżek, utworzenie tras edukacyjnych, punktów widokowych, miejsc odpoczynku i rekreacji, montaż windy, monitoringu oraz tablic informacyjnych. Sołtysia Góra stanie się bezpiecznym i przyjaznym miejscem spacerów, rowerów, nauki i integracji – dostępnym dla wszystkich.

Rewitalizacja i uporządkowanie istniejących ścieżek na Sołtysiej Górze Na terenie Sołtysiej Góry znajduje się około 2,5 km istniejących ścieżek leśnych i parkowych, z których część pochodzi jeszcze z czasów przedwojennych – stanowią one pozostałości dawnych założeń parkowych i uzdrowiskowych związanych z historycznym rozwojem dzielnicy Cieplice. Obecnie wiele z tych tras jest częściowo zarośniętych, miejscami nieprzejezdnych lub trudnych do przejścia, co znacząco ogranicza ich potencjał turystyczny, edukacyjny i rekreacyjny. W ramach projektu przewiduje się: kompleksowe uporządkowanie istniejącej siatki ścieżek, w tym odkrzaczenie, wyrównanie i oczyszczenie nawierzchni, przywrócenie ciągłości dawnych tras, tam gdzie jest to możliwe (na podstawie analizy terenowej i archiwalnych map), przygotowanie ścieżek do oznakowania i włączenia ich w planowane trasy tematyczne, w tym rowerowe, edukacyjne i dostępne. Doprowadzenie ścieżek do odpowiedniego stanu technicznego jest warunkiem koniecznym do bezpiecznego wytyczenia: trasy dostępnej dla osób na wózkach i rodzin z dziećmi, ścieżki historycznej i botanicznej, tras rowerowych o zróżnicowanym poziomie trudności, gry terenowej i punktów widokowych. Oczyszczenie i zabezpieczenie tych tras przywróci dawny charakter spacerowo-rekreacyjny Sołtysiej Góry i pozwoli mieszkańcom oraz turystom w pełni korzystać z jej walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Montaż ukośnych drewnianych przepustów wodnych z kamiennym obsypem Projekt zakłada wykonanie poprzecznych, ukośnych odpływów wodnych na drodze gruntowej prowadzącej przez teren leśny, celem zabezpieczenia jej przed wypłukiwaniem przez wody opadowe. Rozwiązanie oparte będzie na sprawdzonym wzorcu stosowanym w Karkonoskim Parku Narodowym – drewniane odpływy ułożone pod kątem do osi drogi, co umożliwia skuteczne odprowadzenie wody na boki, bez szkody dla drogi i przyrody. Materiały użyte będą naturalne, a prace przeprowadzone z poszanowaniem istniejącej roślinności i ukształtowania terenu. Efekty projektu: Redukcja zjawiska erozji wodnej na drodze, Zmniejszenie kosztów napraw nawierzchni, Poprawa warunków bezpieczeństwa i dostępności, Naturalne retencjonowanie wody w glebie przy drodze. Tablica panoramiczna z opisem otaczających pasm górskich W ramach projektu przewiduje się wykonanie trwałej tablicy informacyjnej w technice linorytu w metalu (analogicznej jak na platformie widokowej „Grzybek” na Wzgórzu Krzywoustego), przedstawiającej panoramę Kotliny Jeleniogórskiej z zaznaczeniem wszystkich okalających ją pasm górskich. Celem tego elementu jest wzbogacenie funkcji edukacyjno-krajoznawczej wieży oraz umożliwienie odwiedzającym identyfikacji widocznych szczytów i kierunków. Idealnym miejscem dla takiej tablicy wydaje się być dolny taras widokowy, który posiada równomierny dostęp do czterech stron świata. Umożliwiłoby to montaż równomiernej, czterostronnej tablicy bez konieczności asymetrycznego projektowania, co byłoby niezbędne na górnym tarasie ze względu na obecność klatki schodowej zasłaniającej część widoku. Z drugiej strony, dolny taras aktualnie nie zapewnia dobrej widoczności – przesłaniają go rozrośnięte drzewa. Przed ostatecznym wyborem lokalizacji niezbędna będzie weryfikacja możliwości odsłonięcia widoku przez odpowiednie przycięcie zieleni (z zachowaniem wymogów ochrony przyrody), bądź decyzja o umiejscowieniu tablicy na górnym tarasie, nawet kosztem mniej regularnego kształtu. Monitoring przy wieży widokowej i wieży ciśnień W ramach projektu planowane jest wykonanie systemu monitoringu wizyjnego obejmującego dwa kluczowe obszary: otoczenie głównej wieży widokowej na Sołtysiej Górze oraz przestrzeń wokół zabytkowej wieży ciśnień przy ul. Kasprzaka. System będzie pełnił funkcje: prewencyjno-bezpieczeństwa (ochrona przed dewastacją i niepożądanymi zdarzeniami), wspierające użytkowników (monitoring w czasie zwiększonego ruchu turystycznego), kontroli stanu technicznego obiektów oraz infrastruktury (np. zdalny podgląd na wiatę, ławki, tablice informacyjne, windę). Zakres: 4 kamery przy wieży widokowej, obejmujące wejście, schody, okolice windy oraz plac przy wieży. 2 kamery przy wieży ciśnień, monitorujące wiatę, stojaki na rowery i punkt wypoczynkowy. Kamery będą wyposażone w funkcję podczerwieni (nocne doświetlenie), zapis w chmurze lub lokalnym rejestratorze oraz możliwość zdalnego podglądu. Zasilanie systemu zostanie zapewnione poprzez planowane przyłącze elektryczne od ul. Kasprzaka, z doprowadzeniem przewodowym lub – w razie potrzeby – wykorzystaniem paneli fotowoltaicznych wspierających działanie kamer w mniej dostępnych lokalizacjach. Montaż monitoringu znacząco zwiększy bezpieczeństwo użytkowników i trwałość zrealizowanej infrastruktury, a także pomoże w bieżącej opiece nad obiektami w przestrzeni publicznej. Ścieżka historyczna (ok. 600 m) W ramach projektu zostanie wykonana ścieżka historyczna na Sołtysiej Górze, o długości około 600 metrów. Trasa przebiegać będzie pomiędzy wejściami od ulic Leśnej, Spacerowej i Kasprzaka, prowadząc przez teren o dużej wartości krajobrazowej i kulturowej. Na trasie przewiduje się umieszczenie 10–12 punktów przystankowych z tablicami informacyjnymi, przedstawiającymi historię i znaczenie tego miejsca. Treści zostaną opracowane w ramach projektu i będą dostosowane do różnych grup odbiorców. Przy każdym przystanku znajdą się oznaczenia w formie trwałych słupków z numeracją i piktogramami. Dodatkowo, elementy ścieżki zostaną wzbogacone o QR kody prowadzące do multimediów (m.in. zdjęcia archiwalne, materiały audio i dodatkowe treści na podstronie internetowej Miasta). Na całej długości ścieżki przewidziane są ławki i miejsca odpoczynku – ich dokładne lokalizacje zostaną określone na etapie opracowywania projektu budowlanego. Celem ścieżki jest upowszechnienie wiedzy o historii Sołtysiej Góry i jej otoczenia, integracja walorów edukacyjnych z krajobrazowymi oraz stworzenie atrakcyjnej, ogólnodostępnej trasy spacerowej dla mieszkańców i turystów. Ścieżka botaniczna (ok. 600 m) W ramach projektu zostanie wykonana ścieżka botaniczna o długości około 600 metrów, przebiegająca przez najbardziej zróżnicowane przyrodniczo fragmenty Sołtysiej Góry, z wykorzystaniem istniejących ścieżek oraz naturalnych walorów terenu. Na trasie przewiduje się 10–12 przystanków edukacyjnych, prezentujących wybrane gatunki roślin występujących w tej części Cieplic – zarówno te charakterystyczne dla podgórskich lasów liściastych, jak i okazy wprowadzone przez człowieka, związane z historią uzdrowiska. Tablice informacyjne zostaną uzupełnione o oznaczenia terenowe (np. słupki przy wybranych gatunkach), a także QR kody kierujące do bardziej szczegółowych opisów, zdjęć sezonowych oraz map roślinności dostępnych na podstronie Miasta. Trasa będzie wyposażona w oznakowanie kierunkowe oraz punkty odpoczynku, takie jak ławki i niewielkie polany edukacyjne. Konkretne lokalizacje elementów infrastruktury zostaną wskazane na etapie opracowywania dokumentacji projektowo-budowlanej. Ścieżka botaniczna będzie ogólnodostępną przestrzenią edukacyjną, integrującą mieszkańców i odwiedzających wokół walorów przyrody Sołtysiej Góry, z naciskiem na świadomość ekologiczną i ochronę lokalnej flory. Wyznaczenie i oznakowanie tras rowerowych o zróżnicowanym stopniu trudności W ramach projektu planuje się wyznaczenie i oznakowanie trzech tras rowerowych przebiegających przez teren Sołtysiej Góry, zróżnicowanych pod względem długości, trudności i przewyższenia. Celem działania nie jest budowa nowych tras, lecz uporządkowanie i dostosowanie istniejących ścieżek i leśnych duktów do potrzeb rowerzystów rekreacyjnych oraz użytkowników rowerów górskich. Założenia: Trzy poziomy trudności: Trasa zielona (łatwa) – dla rodzin z dziećmi i rowerzystów rekreacyjnych (głównie szerokie, utwardzone dukty). Trasa niebieska (średnia) – o umiarkowanym przewyższeniu i kilku technicznych zjazdach/podjazdach. Trasa czerwona (trudna) – o większej trudności technicznej, wykorzystująca naturalne ukształtowanie terenu i potencjał leśnych ścieżek (np. fragmenty potrawersowe, szybsze zjazdy). Pętlowy układ tras – każda trasa zaczyna się i kończy w tym samym punkcie (np. przy ul. Kasprzaka, Spacerowej lub Leśnej), z możliwością wejścia z kilku stron. Oznakowanie tras: czytelne i trwałe słupki kierunkowe (kolorystyka tras: zielona, niebieska, czerwona), tablice informacyjne przy punktach startowych z mapą, poziomem trudności, długością i zasadami bezpieczeństwa, naklejki lub oznaczenia malowane na drzewach lub kamieniach (zgodne z konwencją znakowania szlaków rowerowych PTTK), oznaczenia punktów z trudnościami technicznymi lub miejscami widokowymi. Cel: Dzięki wyznaczeniu tras i ich porządnemu oznakowaniu możliwe będzie: zwiększenie bezpieczeństwa rowerzystów, uporządkowanie ruchu na Sołtysiej Górze, promocja aktywnej rekreacji i rowerowej eksploracji tej części Jeleniej Góry. Trasa dostępna – dla wózków i osób z ograniczoną mobilnością (ok. 1400 m) W ramach projektu zostanie zaprojektowana i wykonana trasa rekreacyjno-edukacyjna, przystosowana do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz rodziców z wózkami dziecięcymi. Trasa będzie miała długość około 1000–1200 metrów i swój początek przy Szkole Podstawowej przy ul. Leśnej. Szlak zostanie poprowadzony z możliwie minimalnym przewyższeniem, częściowo po trawersach, w układzie okrężnym, okalającym Sołtysią Górę na kształt ślimaka. Taki układ pozwoli na płynne i bezpieczne pokonanie wzniesienia oraz jednoczesne korzystanie z walorów przyrodniczych i krajobrazowych terenu. Nawierzchnia trasy zostanie dostosowana do potrzeb użytkowników – przewiduje się wykonanie stabilnego, utwardzonego podłoża, przepuszczalnego dla wody i przyjaznego środowisku. Wzdłuż trasy zaplanowane zostaną: punkty odpoczynku z ławkami i miejscami na wózek, delikatne pochylone podjazdy tam, gdzie będzie to konieczne, oznakowanie ułatwiające nawigację i poruszanie się osobom z niepełnosprawnością wzroku i ruchu, ewentualne punkty informacyjne lub edukacyjne z tablicami na odpowiedniej wysokości (czytelnymi również dla dzieci i osób na wózku). Dokładny przebieg trasy oraz lokalizacja elementów infrastruktury zostaną określone w ramach dokumentacji projektowo-budowlanej, z uwzględnieniem wytycznych dotyczących dostępności oraz ukształtowania terenu. Celem trasy jest stworzenie komfortowej, dostępnej ścieżki, która umożliwi wszystkim mieszkańcom i odwiedzającym bezpieczne i przyjemne korzystanie z terenów Sołtysiej Góry, niezależnie od ograniczeń ruchowych. Miejsce odpoczynku przy ulicy Leśnej – nowa brama Sołtysiej Góry W ramach projektu przewiduje się utworzenie nowego miejsca odpoczynku na granicy działki miejskiej, przy wejściu na teren Sołtysiej Góry od strony ulicy Leśnej. Lokalizacja ta, ze względu na łatwy dostęp i bliskość istniejącej infrastruktury (ulica, chodnik), idealnie nadaje się na funkcjonalne „przywitanie” odwiedzających, zarówno pieszych, jak i rowerzystów. Planowane elementy zagospodarowania: ławki ustawione w cieniu istniejących drzew lub przy ścieżce prowadzącej w stronę wieży, drewniana wiata rekreacyjna umożliwiająca schronienie przed deszczem i słońcem, stojaki na rowery w standardzie zapewniającym bezpieczne przypięcie, tablica informacyjna z mapą Sołtysiej Góry, wskazaniem najważniejszych tras i atrakcji oraz informacją o historii wieży ciśnień i wieży widokowej. Układ przestrzenny elementów zostanie dostosowany do naturalnych warunków terenowych oraz istniejącej zieleni. Całość będzie spójna stylistycznie z innymi miejscami odpoczynku na Sołtysiej Górze, tworząc jednolitą sieć rekreacyjną. Cel: stworzenie estetycznego i funkcjonalnego punktu startowego na trasie zwiedzania Sołtysiej Góry, ułatwiającego orientację i zachęcającego do dalszego odkrywania jej walorów. Miejsce odpoczynku przy zabytkowej wieży ciśnień W ramach projektu przewiduje się zagospodarowanie terenu w pobliżu zabytkowej wieży ciśnień, położonej nieco poniżej głównej wieży widokowej, jako przestrzeni rekreacyjno-wypoczynkowej. Teren ten, ze względu na swoje położenie i naturalne ukształtowanie, nadaje się idealnie na większe miejsce postoju i wypoczynku dla osób odwiedzających Sołtysią Górę – zarówno pieszych, jak i rowerzystów. Planowane elementy wyposażenia tej strefy to: kilka ławek rozmieszczonych w cieniu drzew i wzdłuż ścieżki, drewniana wiata rekreacyjna z możliwością schronienia się przed deszczem i słońcem, stojaki na rowery (w standardzie umożliwiającym bezpieczne przypięcie roweru), tablica informacyjna z mapą tras oraz opisem wieży ciśnień jako obiektu inżynieryjnego o wartości historycznej (treść zostanie opracowana w ramach projektu). Układ przestrzenny oraz szczegóły realizacyjne (np. lokalizacja konkretnych elementów) zostaną określone na etapie opracowania dokumentacji projektowo-budowlanej, z uwzględnieniem istniejącej zieleni, dostępności terenu i integracji z innymi trasami projektowymi. Celem tej części projektu jest stworzenie przyjaznej, estetycznej i funkcjonalnej przestrzeni służącej odpoczynkowi, spotkaniom i rekreacji w sąsiedztwie historycznego obiektu technicznego. Miejsce odpoczynku na rozdrożu „Panorama” W ramach projektu przewiduje się utworzenie miejsca odpoczynku na tzw. rozdrożu „Panorama” – punkcie, w którym przecinają się główne ścieżki prowadzące wokół Sołtysiej Góry. Lokalizacja ta, położona na jednym z naturalnych wypłaszczeń stanowi idealne miejsce na krótką przerwę w marszu lub przejażdżce. Zakres przewidzianych działań obejmuje: ustawienie kilku ławek (3–4) w układzie umożliwiającym odpoczynek zarówno pojedynczym osobom, jak i małym grupom, montaż stojaków rowerowych, umożliwiających bezpieczne zaparkowanie rowerów, wyrównanie terenu i dostosowanie nawierzchni w obrębie strefy odpoczynku, ewentualne oznaczenie punktu tabliczką kierunkową lub symboliczną nazwą lokalną („Panorama”). Miejsce to, ze względu na swoją dostępność i położenie na trasach pieszych i rowerowych, będzie ważnym punktem orientacyjnym i integrującym wszystkie planowane trasy na Sołtysiej Górze. Miejsce odpoczynku przy szlaku z ul. Sołtysiej (polanka przed podejściem na wieżę) Na trasie prowadzącej z ul. Sołtysiej w kierunku wieży widokowej, tuż przed stromym podejściem, znajduje się niewielka, naturalna polanka, która zostanie zagospodarowana jako strefa odpoczynku i integracji. W ramach projektu planuje się: ustawienie drewnianej wiaty (zadaszenie rekreacyjne), montaż kilku ławek (2–3 sztuki) oraz stojaków na rowery, wykonanie wyznaczonego miejsca na ognisko, z utwardzonym paleniskiem i bezpiecznym obrzeżem (kamiennym lub prefabrykowanym), rozmieszczenie siedzisk wokół paleniska – np. w formie drewnianych bali lub okrągłych ławek, uporządkowanie i wyrównanie terenu, w tym usunięcie zarośli i stworzenie bezpiecznej strefy z odpowiednim dojściem. Miejsce to będzie pełniło funkcję przystanku rekreacyjnego na trasie podejścia, a jednocześnie stworzy możliwość organizowania spotkań integracyjnych, ognisk edukacyjnych i aktywności dla grup szkolnych czy mieszkańców. Położenie w półcieniu oraz otwarta przestrzeń sprawiają, że jest to idealna lokalizacja do takich celów – z dala od zabudowań i w bezpośredniej bliskości głównych tras. Przyłącze elektryczne od ul. Kasprzaka (ok. 200 m) W ramach projektu zostanie wykonane przyłącze elektryczne o długości ok. 200 metrów, poprowadzone od ul. Kasprzaka do wieży widokowej na Sołtysiej Górze. Celem inwestycji jest zapewnienie zasilania dla: monitoringu obiektu i jego otoczenia (kamery stacjonarne z rejestracją obrazu), oświetlenia wieży i jej najbliższego otoczenia (schody, dojścia, strefa rekreacyjna), ewentualnego zasilania punktów technicznych w obrębie ścieżek edukacyjnych lub instalacji multimedialnych. Trasa przyłącza zostanie wytyczona z uwzględnieniem istniejących uwarunkowań terenowych i w porozumieniu z zarządcą sieci oraz konserwatorem (jeśli wymagane). Projekt zakłada prowadzenie instalacji w gruncie, z wykorzystaniem odpowiednich zabezpieczeń i zgodnie z obowiązującymi normami. Dzięki realizacji przyłącza możliwe będzie bezpieczne i funkcjonalne użytkowanie infrastruktury powstałej w ramach całego projektu – również po zmroku oraz z uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa i ochrony zabytku. Tablice informacyjne na Cieplickim Szlaku w kierunku Sołtysiej Góry W ramach projektu przewiduje się wykonanie i montaż kompletu tablic informacyjnych w najważniejszych lokalizacjach dzielnicy Cieplice, w punktach styku Cieplickiego Szlaku z przestrzenią publiczną, zabytkami i miejscami uczęszczanymi przez mieszkańców oraz turystów. Tablice będą pełniły funkcję orientacyjno-edukacyjną i promocyjną, zachęcając do wejścia na Sołtysią Górę i skorzystania z jej infrastruktury. Zawartość tablic: Każda tablica będzie zawierać: schemat przebiegu Cieplickiego Szlaku – od wejścia przy Parku Zdrojowym do wieży widokowej, mapę Sołtysiej Góry z zaznaczeniem wszystkich ścieżek tematycznych, punktów odpoczynku, widokowych, wejść i wyjść, wież i tras rowerowych, oznaczenie, gdzie znajduje się aktualna lokalizacja tablicy („Tu jesteś”), elementy graficzne: ikony, kolory tras, QR kod do podstrony internetowej Miasta Jelenia Góra, treści przystępne zarówno dla turystów, jak i lokalnych mieszkańców (w języku polskim i angielskim). Planowane lokalizacje tablic: Przystanek „Sołtysia Góra” (komunikacja miejska, punkt startowy wielu spacerów) Plac Piastowski – przy wejściu do Parku Zdrojowego Przy Pawilonie Norweskim Na wałach przy ul. Cieplickiej lub Cysterskiej (popularna trasa spacerowa) Na pętli autobusowej przy granicy z Podgórzynem Przy wejściu na szlak od ul. Leśnej / przy Szkole Podstawowej Plac Kombatantów Przy Ośrodku Badań Upraw w rejonie ul. Krośnieńskiej Przy cmentarzu na ul. Krośnieńskiej (wejście na górę od południa) Przy wieży widokowej na Sołtysiej Górze Przy wieży ciśnień Parametry techniczne: konstrukcja odporna na warunki atmosferyczne (stal + laminat UV lub HPL), zamocowanie w sposób bezpieczny i trwały (na słupkach stalowych, możliwa integracja z istniejącą infrastrukturą), wysokość i układ treści dostosowany także do osób poruszających się na wózkach, tablice zaprojektowane spójnie graficznie z całością oznakowania Sołtysiej Góry i ścieżek edukacyjnych. Winda dla osób z niepełnosprawnością – dostęp do pierwszego balkonu widokowego W ramach projektu planowane jest wykonanie wewnętrznej windy osobowej w zabytkowej wieży widokowej na Sołtysiej Górze. Winda zostanie zlokalizowana wewnątrz istniejącej klatki schodowej, w której znajduje się wystarczająca przestrzeń do zabudowy urządzenia bez konieczności ingerencji w zewnętrzną bryłę obiektu. Winda umożliwi dostęp do pierwszego balkonu widokowego, który posiada odpowiednią szerokość, by osoba na wózku mogła swobodnie poruszać się wokół wieży i podziwiać panoramę otoczenia. Konstrukcja zostanie zaprojektowana z uwzględnieniem: minimalnej ingerencji w substancję zabytkową, zasad dostępności i bezpieczeństwa (platforma dostosowana do wózków, poręcze, system awaryjnego zatrzymania, zasilanie awaryjne), estetyki zgodnej z charakterem obiektu – np. przez zastosowanie przeszkleń lub neutralnej kolorystyki kabiny. Zastrzeżenia krajobrazowe: Ze względu na istniejące zadrzewienie wokół wieży, widoczność z poziomu pierwszego balkonu może być częściowo ograniczona. Na etapie realizacji wskazane będzie rozważenie punktowych cięć sanitarnych i korekcyjnych zieleni – wyłącznie w zakresie niezbędnym do przywrócenia funkcji widokowej, z poszanowaniem istniejącego drzewostanu i w konsultacji z odpowiednimi służbami. Realizacja windy znacząco poprawi dostępność obiektu i pozwoli szerszej grupie mieszkańców oraz turystów cieszyć się unikatowymi walorami widokowymi Sołtysiej Góry. Pełny opis projektu ze zdjęciami: https://docs.google.com/document/d/11UZglAe0wcNRdcnv-JX6I5x2uOXNEr-10MhsY32w2Dk/edit?usp=sharing