Stwórzmy park osiedlowy na Czarnem

INWESTYCYJNY - od 30 000 do 500 000 zł brutto

teren na osiedlu Czarne u zbiegu ulic Strumykowej i Czarnoleskiej

działki Miasta nr 614/24, 292/42 oraz działka nr 614/25 - potok Pijawnik przekraczany mostkiem parkowym

Projekt ma stanowić pierwszy krok w budowaniu parku w centralnej części osiedla Czarne, w miejscu zaniedbanym i dziś bezużytecznym. Postuluje się, aby w roku 2024, została zbudowana ścieżka parkowa o długości 85 m i szerokości 2,5 m z drewnianym mostkiem nad Pijawnikiem, z lampami parkowymi, ławkami i koszami na śmieci. Ścieżka skróci trasę ruchu pieszych w tym rejonie, zwiększy ich wygodę oraz bezpieczeństwo. Szacunkowy koszt realizacji projektu: 200 tys. zł.

Projekt dotyczy budowy potrzebnej w tym miejscu ścieżki parkowej, ale ma też być impulsem do utworzenie nowego parku. Trasę ścieżki naniesioną na wycinku z mapy katastralnej pokazuje zał. 1. Będzie ona przebiegała od przystanku MZK „Dwór Czarne”, wzdłuż muru otaczającego Dwór, po parkowym mostku nad potokiem Pijawnik, do ulicy Czarnoleskiej. Jest projektowana na działkach nr 614/24 i 692/42, stanowiących własność Miasta a przez parkowy mostek przekroczy działkę nr 614/25 tj. potok Pijawnik, będący we władaniu „Wód Polskich”. Teren o który mowa jest w miejscowym planie z.p. przeznaczony pod zieleń publiczną. Dodać należy, że leży on w strefie ochrony konserwatorskiej Dworu Czarne. Oznacza to wymóg uzgodnienia projektu po linii konserwatorskiej dla zapewnienia nadzoru archeologicznego. Ścieżka jest wytrasowana miękkimi łukami, aby od początku wpisywała się w klimat przyszłego założenia parkowego. Parametry ścieżki: długość 85 m, szerokość 2,5 m, długość mostka ca 15 m. Konstrukcja ścieżki z mocnym korytowaniem i podłożem, uwzględniającym możliwość ruchu pojazdów awaryjnych, obrzeża zagłębione, krawężnikowe, profil ścieżki zapewniający odwodnienie, wierzchnia warstwa utwardzona, żwirowa lub z drobnego grysu. Wzdłuż ścieżki projektuje się 5 lamp parkowych oraz po 5 ławek i towarzyszących im koszy na śmieci. Podany opis ścieżki, winien być uściślony w projekcie technicznym. Dotyczy to też formy architektonicznej mostku. W toku realizacji głównego zadania (budowa ścieżki), wykonany zostanie podstawowy zakres prac porządkowych i selekcja samosiejek w jej otoczeniu. Docelowy projekt parku, zgodny z kanonami sztuki ogrodniczej, uwzględniający aspekty dendrologiczne, renaturyzacyjne ukształtowanie obrzeży Pijawnika, elementy małej architektury parkowej, etc., to zadania kolejnych etapów. Beneficjentami tej inicjatywy będzie przede wszystkim społeczność osiedla Czarne, licząca dziś ok. 2100 mieszkańców. O tym, że idea o której mowa, jest przez nich bardzo pozytywnie oceniana, autor wniosku mógł się przekonać podczas spotkań po publikacji artykułu p/t "Czy tu może być ładniej?" (Katolicki Biuletyn Czarnego nr 1/2015, patrz zał. 2). Do beneficjentów projektu zaliczyć też należy osoby przybywające z zewnątrz, mieszkańców Jeleniej Góry i turystów krajowych oraz zagranicznych, wśród których Dwór Kacpra Schaffgotscha zdobył już popularność. Wzrośnie ona po wznowieniu i zakończeniu procesu rewaloryzacji. Budowa ścieżki jest zadaniem w istocie prostym, do wykonania w ciągu 3-4 miesięcy, o ile zostanie ono odpowiednio przygotowane i powierzone fachowej firmie. Przygotowanie objąć musi rozpoznanie warunków gruntowo-wodnych, konsultacje po linii konserwatorskiej (sąsiedztwo zabytku) i wodno-prawnej (Pijawnik), w zarządach dróg i mostów (wpięcie ścieżki w układ ulic) i energetyki (zasilanie lamp parkowych). Trwałość rezultatów projektu nie budzi wątpliwości. Realizacja zadania budowlanego ma z natury skutki trwałe. Bieżące utrzymanie ścieżki w dobrym stanie to zadanie służb, odpowiedzialnym za stan chodników i ciągów pieszych w mieście. Dodatkową rękojmią trwałości rezultatów projektu jest postawa mieszkańców osiedla, którzy wielokrotnie włączali się w inicjatywy związane z Dworem Czarne a idea utworzenia parku jest im znana i ma ich poparcie. Uwaga: część zadań może być realizowana w trybie tzw. zgłoszenia budowy. Uprości to oraz skróci czynności fazy przygotowawczej. Niezależnie od tego, wskazane byłoby przeprowadzenie przez Miasto niektórych działań jeszcze w tym roku. W tym zakresie fachowej pomocy może Miastu udzielić wolontaryjnie tut. Oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich. Dotyczy to opracowania programu funkcjonalno-użytkowego zadania z niezbędnymi uzgodnieniami, pod kątem przetargu na zamówienie publiczne, który dzięki temu mógłby się odbyć już w pierwszym kwartale roku 2024. Podsumowując, projekt ma potrójne uzasadnienie: 1) Ścieżka będzie służyć wygodzie mieszkańców, bowiem skróci trasę od przystanku MZK „Dwór Czarne“ dla pieszych zmierzających w głąb starszej części osiedla. Równocześnie poprawi na tym odcinku ich bezpieczeństwo, gdyż obecnie korzystają oni z wąskiego chodnika, dodatkowo po moście usytuowanym na łuku drogi. 2) Budowa ścieżki zapoczątkuje przekształcanie terenu dziś zdegradowanego estetycznie, w niewielki ale atrakcyjny park. Poprawi to wizerunek osiedla Czarne, powiększając też łączny areał zieleni urządzonej w Jeleniej Górze. 3) Będzie to działanie ważne dla ukształtowania właściwej, wizualnej „oprawy“ cennego zabytku, XVI-wiecznego Dworu Czarne. Jego rewaloryzacja powinna w najbliższych latach być sfinalizowana. Na rzecz projektu przemawia także wsparcie jakiego udzielają mu organizacje społeczne. To m.in. Fundacja Przyjaciele Dworu Czarne, która zawiązana została wtedy, gdy uratowany dzięki inicjatywie obywatelskiej Dwór stał się przedmiotem przestępczych zabiegów osób które nim przejściowo zawładnęły. Poza działaniami popularyzującymi ten cenny zabytek Fundacja PDC angażuje się bezpośrednio na rzecz ładu w jego otoczeniu. Przykładem jest przeprowadzona wiosną 2019 r. z mieszkańcami Czarnego, akcja pod hasłem „POSPRZĄTAJMY OKOLICE DWORU” (patrz zał. 3). Także obecnie trwa akcja grupy wolontariuszy: porządkowanie najbliższego otoczenia Dworu, usuwanie dzikiego zakrzewienia fosy oraz samosiejek zagrażających murom zamku. Projekt ma przede wszystkim przynieść konkretny efekt użytkowy. Jednak poza celem krótkoterminowym, jak w punkcie 1), równie istotny jest sygnalizowany w tytule projektu oraz w p. 2) i p. 3) j.w., jego cel długofalowy, założenie osiedlowego parku. Teren o którym mowa jest zaniedbany i bezużyteczny choć leży w centrum Czarnego i jest łatwo dostępny komunikacyjnie. Zabytkowy Dwór jest stale celem odwiedzin turystów krajowych i zagranicznych. Sytuacja zmienia się korzystnie, gdyż problemy własnościowe dotyczące Dworu, które przez 12 lat powodowały całkowity zastój, zostały już rozstrzygnięte na drodze sądowej. Znaczenie tego szczególnego miejsca dla Jeleniej Góry będzie rosło. Dwór wraz z otoczeniem, dzięki wybitnym walorom kulturowo-historycznym i w synergii z odpowiednio dobranym profilem przyszłych funkcji, winien być jedną z „lokomotyw rozwojowych” Miasta i Regionu. Budowę niewielkiej ścieżki parkowej należy zatem traktować jako zapowiedź dalszej sekwencji zdarzeń o rosnącym znaczeniu.